Projekt ustawy o odpowiedzialności osób zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – komentarz

Pytanie. Dlaczego projekt tej ustawy jest istotny z punktu widzenia interesów związków zawodowych i pracowników.

Wstęp

Ustawa dotyczy podmiotów zbiorowych, które to pojęcie jest zdefiniowane w art. 2 pkt 1. Obejmuje ono m.in. wszystkie spółki prawa handlowego (osobowe i kapitałowe) oraz wszystkie osoby prawne zatem także związki zawodowe. lista osób prawnych jest bardzo długa, i obejmuje tak różne kategorie jak fundacje, stowarzyszenia, związki wyznaniowe czy parafie kościoła katolickiego. Projekt pozwala na skierowanie postępowania względem każdego takiego podmiotu (art. 2 pkt 1), nie dając w uzasadnieniu żadnych wskazówek co do zasadności takiego rozwiązania.

Przepisy te wywierają  istotny wpływ na działanie pracodawców zatem  powinny  być w polu zainteresowań związków zawodowych i pracowników. W efekcie wszyscy pracodawcy (także ci będący związkami zawodowymi – jak np.  Zrzeszenie) niebędący osobami fizycznymi (w tym spółkami cywilnymi) ani jednostkami organizacyjnymi samorządu bądź Skarbu Państwa zostaną objęci zakresem stosowania ustawy. Z drugiej strony same związki zawodowe są osobami prawnymi, i także podlegają przepisom ustawy. Innymi słowy – związki mogą być na podstawie ustawy ścigane i karane.

Trzecią płaszczyzną dającą podstawę do zainteresowania jest sytuacja, w której to związek zawodowy jest pokrzywdzony, pokrzywdzonych reprezentuje czy mógłby reprezentować (np. przy przestępstwach na szkodę pracowników) albo wziął na siebie rolę sygnalisty (podmiotu donoszącego) i złożył zawiadomienie. Z tego też względu niniejsza analiza nie ogranicza się do kwestii zmian w prawie pracy, lecz dotyczy całej ustawy.