Przedstawione pytanie:
- jak powinno być zapisane w Regulaminie ZFŚS wg ustawy korzystanie ze środków ZFŚS przez osoby będące w związku małżeńskim a jednocześnie będące pracownikami u tego samego pracodawcy
- czy można traktować małżeństwo pracowników jako rodzinę której należy się tylko jedno świadczenie , na jednego pracownika np . wczasy pod gruszą czy wypoczynek turystyczny
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS „Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu”. Przepis ten nie pozwala na uwzględnienie okoliczności takiej jak miejsce pracy małżonka pracownika, można uwzględnić jedynie wysokość otrzymywanych przezeń zarobków w ramach sytuacji materialnej.
Pomocnicze znaczenie może tu mieć także art. 11[2] zd. I Kodeksu pracy, zgodnie z którym „Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków” oraz zasada niedyskryminowania pracowników (art. 18[3a] k.p.).
Regulamin ZFŚS nie może inaczej traktować pracownika z uwagi na to gdzie dokładnie jest zatrudniony małżonek pracownika.
Jeżeli w dyskusji pada argument, że dochodzi do podwójnego obciążenia ZFŚS na rzecz tej samej rodziny lub że rodzina otrzymuje dwa świadczenia, to należy pamiętać o dwóch kwestiach. Pierwsza to spostrzeżenie, że w przypadku zatrudnienia małżonka u innego pracodawcy też może dochodzić do wypłaty dwóch świadczeń socjalnych na tę samą rodzinę. Druga to spostrzeżenie, że w sytuacji gdy dwoje małżonków pracuje u tego samego pracodawcy, dla każdego z nich osobno przekazywany jest odpis na fundusz, a zatem oboje przyczyniają się do powstawania funduszu. W tej sytuacji ograniczania ich prawa do świadczenia nie można zaakceptować.
Mniej oczywista jest sytuacja gdy każde z rodziców stara się o wypłatę tego samego świadczenia na to samo dziecko (np. oboje wystąpili o dofinansowanie wyjazdu na te same kolonie tego samego dziecka). Jednakże w przypadku gdyby rodzice pracowali u innych pracodawców najpewniej nikt by nie kwestionował (ani nawet nie badał) dopuszczalności takiej wypłaty. Stąd uważam, że nawet to jest dopuszczalne.
Wątpliwości budzi także ograniczenie kwestionowanych zapisów do małżonków. Z powodzeniem może przecież chodzić o osoby niepozostające w związku małżeńskim lecz prowadzące wspólne gospodarstwo domowe (a może i mające wspólne dziecko). Z drugiej strony osoby pozostające w związku małżeńskim (a może i mające wspólne dzieci) nie muszą prowadzić wspólnego gospodarstwa domowego. Do rozstrzygania takich kwestii Pracodawca musiałby zbierać i analizować bardzo wrażliwe dane osobowe pracowników.
W efekcie uważam, że regulamin ZFŚS nie powinien w ogóle zawierać osobnych przepisów dotyczących sytuacji gdy oboje pracownicy w związku małżeńskim pozostają zatrudnieni u tego samego pracodawcy. To gdzie dokładnie jest zatrudniony małżonek pracownika nie powinno wpływać na wysokość wypłacanych z ZFŚS świadczeń.
Opracował adw Łukasz Panasiuk